Migraine is niet een gewoon hoofdpijntje, maar een zeer belastende hersenaandoening die het leven van veel mensen op zijn kop zet. Het voelt alsof er een storm door het hoofd raast, waarbij het opzoeken van rust en duisternis de enige uitweg vormt. Naast reguliere behandelingen wordt er ook gekeken naar natuurlijke mogelijkheden. Zo lijkt omega 3 te kunnen helpen bij het verminderen van migraineklachten.
Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over hoe voeding en suppletie aan je gezondheid kunnen bijdragen? Bekijk dan onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis of Orthomoleculair Adviseur Gevorderd.
Wat is migraine?
Migraine is een aanval van heftige hoofdpijn die vaak bonzend van aard is en aan één kant van het hoofd zit. Het is geen gewone hoofdpijn maar een complexe aandoening van de hersenen en het zenuwstelsel. Hierbij zijn bepaalde hersengebieden, zenuwen, chemische (boodschapper)stoffen en bloedvaten betrokken. De hoofdpijn komt regelmatig terug in episodes of aanvallen die 4 tot 72 uur kunnen duren.
Hoe vaak migraine voorkomt is per persoon verschillend. De een heeft er een paar keer per jaar last van, terwijl de ander een paar keer per maand migraine heeft, ook wel episodisch migraine genoemd. Bij meer dan 15 dagen per maand hoofdpijn waarvan 8 dagen of meer migraine is er sprake van chronische migraine. Overmatig gebruik van sommige medicijnen kan hierbij een rol spelen, maar kan ook ontstaan wanneer je niet te veel medicatie gebruikt.1
Verschillende vormen van migraine
De meest bekende vorm van migraine is de gewone migraine met hevige hoofdpijn als hoofdklacht. Daarnaast zijn er nog andere vormen van migraine te onderscheiden zoals:
- Klassieke migraine: is migraine met hoofdpijn en aura. Verschillende visuele klachten kunnen voorafgaan aan de hoofdpijn maar ook verandering in smaak, reuk en spraakvermogen is mogelijk.
- Oogmigraine of oculaire migraine: is migraine met aura maar zonder hoofdpijn. Hierna kan een migraineaanval volgen, maar dit hoeft niet.
- Evenwichtsmigraine of vestibulaire migraine: is migraine met draaiduizeligheid en met of zonder hoofdpijn. De duizeligheid kan minuten, uren of in zeldzame gevallen dagen aanhouden.
- Menstruele migraine: is een migraineaanval, vaak zonder aura, dat ontstaat rondom de menstruatie. Hierbij spelen veranderingen in vrouwelijke hormonen een grote rol. Migraine komt dan ook vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.1
De gevolgen van migraine
Het regelmatig krijgen van een migraineaanval heeft een grote impact op het dagelijks leven. Tijdens een aanval kun je vaak helemaal geen prikkels verdragen waardoor het rusten en liggen in een donkere kamer de enige optie is. Veel mensen zijn genoodzaakt zich ziek te melden op het werk en sociale afspraken af te zeggen. Depressie en angst komen geregeld voor en de kans op het krijgen van een beroerte of hartinfarct is iets verhoogd bij vrouwen met migraine.1
De verschillende fasen en symptomen van migraine
Een migraineaanval kan in de volgende vier fasen voorkomen maar dat hoeft niet:
1. Waarschuwingsfase
Uren of zelfs dagen voor de aanval kunnen bepaalde signalen een waarschuwing geven dat een migraineaanval er aankomt:
- Een gevoeligheid voor geluiden, licht en geuren
- Verlangen naar bepaalde voedingsmiddelen zoals chocola
- Een verandering in stemming
- Stijve nek
- Vermoeidheid en vaak gapen
- Meer dorst en vaker plassen
- Spijsverteringsproblemen zoals een opgeblazen gevoel, constipatie of diarree
Deze signalen kunnen uren of dagen voor de aanval optreden.
2. Aurafase
De typische klachten die bij een aura horen treden op en worden steeds heviger:
- Verstoringen in het zicht, zoals het zien van flitsen, vlekken, vreemde kleuren of vormen, maar ook wazig of dubbel zien, of (deels) het zicht verliezen
- Een tintelend gevoel in armen en benen
- Moeite met praten en het vinden van de juiste woorden
Dit kan tussen de vijf minuten en een uur duren.
3. Hoofdpijnfase
Er ontstaat een heftige kloppende of bonkende hoofdpijn dat vaak aan één kant van het hoofd zit. Ook andere symptomen komen voor zoals:
- Misselijkheid
- Overgeven
- Overgevoeligheid voor prikkels als geluiden, geuren, licht en soms ook smaak
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
- De pijn verergert bij inspanning
Deze fase kan 4 uur tot 3 dagen aanhouden.
4. Herstelfase
Het herstellen van migraine kan een aantal dagen duren. Je kunt nog overgevoelig reageren op prikkels als geluiden en licht, je bent vermoeid en je hebt moeite met concentreren.
Hoe ontstaat migraine en wat zijn mogelijke triggers?
Een migraine aanval begint met een soort kortsluiting in de hersenen, waarbij ook de bloedvaten in de hersenen vernauwen en uitzetten.2 Wat dit precies veroorzaakt is nog niet helemaal duidelijk. Wel lijkt er een sterke genetische component te zijn in het risico op migraine.3 Ook zijn er verschillende triggers die een aanval uit kunnen lokken.
Voor mogelijke oorzaken van migraine komt steeds meer aandacht voor de rol van neuro-inflammatie, ofwel de ontstekingsreactie in de hersenen. Hierbij spelen neuropeptides zoals CGRP een rol. Wanneer CGRP afgegeven wordt worden verschillende stoffen afgegeven die ontsteking bevorderen. Deze stoffen lijken een rol te spelen in het ontstaan van ontsteking en pijn bij migraine.4,5
Tijdens de aurafase van migraine wordt ook vaak een heel typisch patroon in hersengolven gezien. Hierbij beweegt een golf van signalen zich langzaam over de hersengolf, waarna de neuronen 5-15 minuten minder actief zijn. Samen met deze golf, vinden er ook allerlei andere veranderingen plaats in neurotransmitters, bloedtoevoer en ook de aanmaak van CGRP.6
Mogelijke triggers van migraine
Uit onderzoek zijn er allerlei prikkels of triggers naar voren gekomen die een migraineaanval kunnen uitlokken. Deze triggers kunnen per persoon maar ook per aanval verschillen. Mogelijke triggers zijn:7,8
- Stresshormonen
- Hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus
- Weersveranderingen
- Slaapproblemen
- Het drinken van alcohol
- Het drinken van (veel) koffie en andere dranken met cafeïne
- Uitdroging door te weinig drinken
- Bepaalde voeding: zuivel, oude kaas, chocolade, vetrijk eten en gefrituurd eten, en voeding rijk aan mononatriumglutamaat (MSG)
- Vasten en te weinig eten
- Te veel eten
Dit soort onderzoek is veelal gebaseerd op zelfrapportage zoals vragenlijsten en dagboeken waardoor er geen sprake is van oorzaak en gevolg. Bepaalde voeding kan ook een waarschuwingssignaal zijn die ten onrechte gezien wordt als trigger van de aanval. Zo krijgen sommige mensen bijvoorbeeld zin in chocola vlak voor een migraine aanval, waardoor het kan lijken alsof chocola de migraine veroorzaakt terwijl dat niet het geval is.
Omega 3 kan helpen bij het verminderen van migraine
De reguliere behandeling voor migraine bestaat vooral uit het voorschrijven van medicatie maar er komt ook steeds meer interesse voor andere behandelinterventies. Zo ook op het gebied van voeding en supplementen zoals omega 3.
Omega 3-vetzuren, zijn essentiële vetzuren die je voornamelijk haalt uit noten, zaden, (vette) vis en algen. Ons huidig Westers dieet is vaak te hoog in omega 6-vetzuren en juist te laag in omega 3-vetzuren wat allerlei gevolgen heeft voor onze gezondheid. Omega 3-vetzuren, voornamelijk de visvetzuren EPA en DHA, kunnen wellicht helpen bij het verminderen van migraine.9
Omega 3 vermindert frequentie en ernst migraine
In een dubbelblind en placebogecontroleerde studie van 16 weken werd gekeken naar de effecten van de omega-3 vetzuren EPA en DHA en het omega-6 vetzuur ALA. Ze vonden dat bij mensen die meer omega-3 vetzuren binnenkregen het aantal aanvallen en de ernst ervan afnam. De afname in migrainedagen per maand was nog groter wanneer de voeding ook minder linolzuur bevatte.10
Ook in een recente meta-analyse leverde een hoge dosering omega 3 de grootste afname in frequentie en ernst van migraine op in vergelijking met verschillende medicijnen en placebo.11 Daarbij had een omega 3-supplement minder bijwerkingen dan de migrainemedicijnen. De onderzoekers geven wel aan dat er meerdere grootschalige gerandomiseerde onderzoeken nodig zijn om de effectiviteit van omega 3 te bevestigen en te kijken wat de optimale dosering is.
Mogelijke werkingsmechanismen omega 3
Omega 3 is onderdeel van onze celmembranen en is essentieel voor het functioneren en gezond houden van de hersenen. Verschillende werkingsmechanismen van omega 3 spelen een mogelijke rol in het verminderen van migraine.
Ontstekingsremmende werking
Zo staat omega 3 bekend om zijn ontstekingsremmende werking in het lichaam. Deze vetzuren zorgen er namelijk voor dat de productie van ontstekingsbevorderende stoffen zoals prostaglandines afneemt.12 Prostaglandines zijn hormoonachtige stoffen die een rol spelen in neuro-inflammatie en het ontstaan van een migraineaanval.4,13
Bovendien kan omega 3 ontstekingsbevorderende cytokines verlagen en ontstekingsremmende cytokines verhogen wat ook kan zorgen voor vermindering van ontsteking van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg).14
Nociceptieve reacties verminderen
Omega 3 kan bij mensen met migraine ook reacties verminderen van het nociceptieve systeem, wat reageert op beschadiging van weefsel of de dreiging daarvan. Wanneer dit systeem geactiveerd wordt ervaren we dat vaak als pijn. Mogelijk kan omega-3 het gehalte aan bepaalde boodschapperstoffen in de hersenen herstellen.5,10,11 Pijnsignalen vanuit de nociceptieve vezels nemen dan af, wat de pijn kan verlichten.
Vaatverwijding remmen
Prostaglandines en de ontstekingsbevorderende cytokine TNF-α kunnen de bloedvaten in de hersenen verwijden. Omega 3 kan deze stoffen remmen wat tot verminderde vaatverwijding in de hersenen kan leiden.11,13 Niet elke studie vond echter deze effecten.10 Meer onderzoek is daarom nodig om de exacte mechanismen te achterhalen.
Tot slot
Migraine is een complexe aandoening die je erg kan beperken in je dagelijkse bezigheden. Door de inname van omega 3-vetzuren te verhogen en de inname van omega 6-vetzuren te verlagen kan migraine worden verminderd. Daarbij geeft omega 3-suppletie weinig bijwerkingen. Hoewel nog meer onderzoek nodig is, is dit een hoopgevende ontwikkeling voor deze aandoening.
- Hersenstichting. Hersenaandoeningen: migraine. Geraadpleegd op 12-07-2024.
- Migraine. (n.d.). MCL – Medisch Centrum Leeuwarden.
- Grangeon, L., Lange, K. S., Waliszewska-Prosól, M., et al. (2023). Genetics of migraine: where are we now? Journal of Headache and Pain, 24(1), 12.
- Chen, T. B., Yang, C. C., Tsai, I. J., et al. (2024). Neuroimmunological effects of omega-3 fatty acids on migraine: a review. Frontiers in Neurology, 15, 1366372.
- Soveyd, N., Abdolahi, M., Bitarafan, S., et al. (2017). Molecular mechanisms of omega-3 fatty acids in the migraine headache. Iranian Journal of Neurology, 16, 210-217.
- Close, L. N., Eftekhari, S., Wang, M., Charles, A. C., & Russo, A. F. (2019). Cortical spreading depression as a site of origin for migraine: role of CGRP. Cephalalgia, 39(3), 428-434.
- Marmura, M. J. (2018). Triggers, protectors, and predictors in episodic migraine. Current Pain and Headache Reports 22(12), 81.
- Hindiyeh, N. A., Zhang, N., Farrar, M., et al. (2020). The role of diet and nutrition in migraine triggers and treatment: a systematic literature review. Headache, 60(7), 1300-1316.
- Sanders, A. E., Shaikh, S. R., & Slade, G. D. (2018). Long-chain omega-3 fatty acids and headache in the U.S. population. Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids, 135, 47-53.
- Ramsden, C. E., Zamora, D., Faurot, K. R., et al. (2021). Dietary alteration of n-3 and n-6 fatty acids for headache reduction in adults with migraine: randomized controlled trial. British Medical Journal, 374, 1448.
- Tseng, P. T., Zeng, B. Y., Chen, J. J., et al. (2024). High dosage omega-3 fatty acids outperform existing pharmacological options for migraine prophylaxis: a network meta-analysis. Advances in Nutrition, 15(2), 100163.
- Calder, P. C. (2006). Polyunsaturated fatty acids and inflammation. Prostaglandins Leukotrienes and Essential Fatty Acids, 75(3), 197-202.
- Antonova, M., Wienecke, T., Olesen, J., & Ashina, M. (2013). Prostaglandins in migraine. Current Opinion in Neurology, 26(3), 269-275.
- Djalali, M., Talebi, S., Djalali, E., et al. (2023). The effect of omega-3 fatty acids supplementation on inflammatory biomarkers in subjects with migraine: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Immunopharmacology and Immunotoxicology, 45(5), 565-570.
