Gastritis

Wat is gastritis?

Aan de binnenkant van de maag zit een dikke slijmvlieslaag. Deze laag maakt maagzuur aan en beschermt tegelijkertijd de maagwand tegen dit maagzuur. Bij gastritis is er sprake van een ontsteking van het slijmvlies. Een ontsteking ontstaat wanneer het slijmvlies is beschadigd. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Wanneer het maagslijmvlies ontstoken is kun je daar in meer of mindere mate last van hebben.

Gastritis kan plotseling ontstaan (acute gastritis), of ontwikkelt zich geleidelijk (chronische gastritis).

Acute gastritis
Een kortdurende ontsteking van het slijmvlies noemen we acute gastritis. Het geneest meestal spontaan, wanneer de oorzaak weg wordt genomen. De oorzaak kan bijvoorbeeld een hevige stressprikkel zijn.

Chronische gastritis
Chronische gastritis betekent dat het maagslijmvlies voor langere tijd ontstoken is. Er zijn drie vormen bekend:

• Bacteriële gastritis
  Het gaat hier meestal om een infectie met de Helicobacter pylori. Doordat deze bacterie bestand is tegen het zuur in de maag, beschadigt de bacterie de slijmlaag die de maagwand beschermt tegen maagzuur. Bij 30 % – 50% van de mensen met maagklachten wordt deze bacterie in het maagslijmvlies gevonden.
• Auto-immuun gastritis
  Dit is een maagontsteking die veroorzaakt wordt door antistoffen in het lichaam. Door een fout in het afweersysteem vallen antistoffen de pariëtaalcellen in het maagslijmvlies aan. De pariëtaalcellen produceren maagzuur. Het resultaat van te weinig pariëtaalcellen is een maagzuurtekort waardoor de slijmvlieslaag ontsteekt. We scharen deze vorm daarom onder de auto-immuunziektes.
  Een vorm van auto-immuun gastritis is atrofische gastritis: dit ontstaat wanneer de slijmvlieslaag blijvend dunner is geworden. De klierbuizen in het maagslijmvlies die maagsap produceren zijn dan in aantal verminderd. Hierdoor produceert de maag veel minder maagzuur dan normaal. Atrofische gastritis uit zich vaak in pernicieuze anemie. Dit is een specifieke vorm van bloedarmoede die ontstaat door auto-immuun gastritis.

Symptomen

Gastritis geeft niet altijd klachten. Wanneer er wel klachten zijn, heeft men last van:

• Pijn in de maagstreek
• Brandend maagzuur
• Misselijkheid
• Opgeblazen gevoel
• Verminderde eetlust
• Braken (soms)

Raadpleeg een (huis)arts wanneer de volgende symptomen optreden:

• Hevige pijn in de maagstreek
• Pijn die uitstraalt naar de rug
• Pijn bij het slikken
• Gewichtsverlies
• Zwarte, plakkerige stoelgang (melena)

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken van gastritis:

• Stress
  Stress zorgt ervoor dat je spijsvertering op een lager pitje wordt gezet. De productie van maagzuur wordt daardoor geremd.
• Alcohol en roken
  Alcohol en roken irriteren het maagslijmvlies.
• Ongezonde voeding
  Een ongezond eetpatroon met veel ongezonde verzadigde vetten, transvetten en toegevoegde suikers verhoogt de kans op gastritis.
• De Helicobacter pylori
  Bij chronische gastritis is de bacterie Helicobacter pylori vaak de oorzaak van de terugkerende maagklachten.
• Medicijnen
  Ontstekingsremmers (NAICD’s) kunnen maagontstekingen veroorzaken. Ook langdurig gebruik van andere medicijnen zorgt voor een verhoogde kans op gastritis.
• De ziekte van Crohn
  In uitzonderlijke gevallen kan de ziekte van Crohn de oorzaak zijn van gastritis.

Voedingsadviezen

• Eet rustig en kauw goed. Neem de tijd om de maaltijd te eten en zorg voor zo min mogelijk afleiding.
• Rust na de maaltijd. Tijdens en na de maaltijd gaat de spijsvertering aan het werk. Zorg voor voldoende ontspanning tijdens dit proces. Vermijd fysieke inspanning direct na de maaltijd.
• Eet vezelrijke voeding. Vezels uit groenten en fruit zorgen voor een optimale hoeveelheid maagzuur.
• Verminder het eten van bewerkte voeding en geraffineerde suikers.
• Voeg kurkuma toe aan je maaltijd. Kurkuma werkt als antioxidant en ontstekingsremmer. Het vermindert pijn en versnelt het herstel.
• Stop met roken. Roken verhoogt de aanmaak van maagzuur.
• Drink geen alcohol.
• Wees voorzichtig met koffie en scherp gekruide gerechten.
• Wees voorzichtig met medicijnen, zoals pijnstillers en de zogenaamde NSAID’s.

Opmerkingen

Zorg voor zo min mogelijk stress en beweeg regelmatig. Bij chronische gastritis kan de huisarts onderzoeken of de Helicobacter pylori bacterie aanwezig is in de slijmlaag. Dit kan bepaald worden met een ademtest, een stoelgangonderzoek of een bloedonderzoek. Er kan ook gekozen worden voor een kijkoperatie. Tijdens de operatie zal de arts een biopsie nemen van het maag- of slokdarmslijmvlies. Vervolgens wordt onderzocht of het slijmvlies is aangetast door de Helicobacter pylori.