Seborroïsch eczeem (berg)
- Seborroïsch eczeem is een chronische vaak terugkerende huidaandoening die wordt gekenmerkt door schilferige, jeukende, rode huiduitslag. Het komt voornamelijk voor op plaatsen waar veel talgklieren aanwezig zijn zoals het behaarde hoofd, het gezicht, en de borst.
- Oorzaken van seborroïsch eczeem kunnen onder andere een overgroei van gisten, hormonale veranderingen, genetische aanleg en stress zijn.
- Bij de mildste vorm van seborroïsch eczeem (‘hoofdroos‘) is bij volwassenen vaak sprake van droge of vettige, diffuse schilfering van de huid, met in wisselende mate jeuk.
- Bij jonge kinderen spreekt men ook wel van ‘berg‘. Deze afwijking treedt in de eerste levensmaanden op en verdwijnt meestal vóór de leeftijd van 6 tot 12 maanden.
In het kort
- Seborroïsch eczeem is een chronische vaak terugkerende huidaandoening die wordt gekenmerkt door schilferige, jeukende, rode huiduitslag. Het komt voornamelijk voor op plaatsen waar veel talgklieren aanwezig zijn zoals het behaarde hoofd, het gezicht, en de borst.
- Oorzaken van seborroïsch eczeem kunnen onder andere een overgroei van gisten, hormonale veranderingen, genetische aanleg en stress zijn.
- Bij de mildste vorm van seborroïsch eczeem (‘hoofdroos‘) is bij volwassenen vaak sprake van droge of vettige, diffuse schilfering van de huid, met in wisselende mate jeuk.
- Bij jonge kinderen spreekt men ook wel van ‘berg‘. Deze afwijking treedt in de eerste levensmaanden op en verdwijnt meestal vóór de leeftijd van 6 tot 12 maanden.
Wat is seborroïsch eczeem (berg)?
Seborroïsch eczeem is een chronische, vaak terugkomende huidaandoening die wordt gekenmerkt door schilferige, jeukende, rood-gekleurde huiduitslag. Het komt voornamelijk voor op plaatsen waar veel talgklieren aanwezig zijn zoals het behaarde hoofd, het gezicht, en de borst. Seborroïsch eczeem valt onder chronische huidziekten, maar de symptomen variëren van milde schilfering tot meer ernstige ontstekingen, roodheid en jeuk. Het verloop van eczeem kan heel wisselend zijn. Perioden met weinig klachten kunnen zich afwisselen met perioden waarin het eczeem meer actief is.
De exacte oorzaak van deze huidziekte is onbekend, maar men vermoedt dat een gist genaamd Malassezia een mogelijke rol speelt bij deze aandoening. Deze gist komt bij iedereen voor op de huid, en leeft van de vetten die altijd op de huid aanwezig zijn. Mensen met een vettere huid hebben waarschijnlijk meer van deze gisten op de huid dan mensen zonder vette huid, wat een rol kan spelen bij deze aandoening.
Het komt vaak voor bij baby’s onder de drie maanden op de hoofdhuid (waar het bekend staat als ‘berg’). Echter, verdwijnt het bij hen meestal spontaan voor de leeftijd van 6 tot 12 maanden.
Symptomen
Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen van seborroïsch eczeem:
- Schilferige huid: het meest opvallende symptoom is de aanwezigheid van witte of gele schilfers op de hoofdhuid, wenkbrauwen, wimpers, neusvleugels, achter en in de oren, borst of andere behaarde gebieden.
- Jeuk: de getroffen gebieden kunnen vaak jeuken, wat leidt tot krabben en mogelijk tot huidbeschadiging.
- Roodheid: de huid kan rood en geïrriteerd lijken, vooral rond de randen van de getroffen gebieden.
- Vettige huid: de huid kan vettig aanvoelen, vooral op de hoofdhuid en het gezicht.
- Brandend gevoel: sommige mensen ervaren een licht branderig gevoel op de getroffen gebieden.
- Korstvorming: in ernstigere gevallen kan seborroïsch eczeem leiden tot korstvorming op de huid, vooral op de hoofdhuid.
- Rode huiduitslag: naast schilfers kunnen de getroffen gebieden ook rode huiduitslag vertonen. Deze uitslag kan variëren in grootte en vorm.
- Vet haar: naast een vettige huid kan seborroïsch eczeem ook leiden tot vettig haar.
- Rode ogen: als seborroïsch eczeem zich uitbreidt naar de oogleden, kan het roodheid en irritatie van de ogen veroorzaken.
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken van berg :
- Overgroei van gist (Malassezia): een overmatige groei van de gist Malassezia op de huid speelt een rol bij seborroïsch eczeem. Deze gist komt van nature voor op de huid, maar bij mensen met seborroïsch eczeem reageert de huid anders op deze gist, wat leidt tot ontstekingsreacties.
- Hormonale veranderingen: hormonale veranderingen, zoals tijdens de puberteit, kunnen bijdragen aan het ontstaan van seborroïsch Deze veranderingen beïnvloeden mogelijk de activiteit van de talgklieren en de reactie van de huid op de gist. Zo hebben mannen een hogere talgproductie door het hormoon testosteron.
- Genetische aanleg: erfelijkheid speelt ook een rol. Mensen met een familiegeschiedenis van seborroïsche eczeem hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van de aandoening.
- Verzwakt immuunsysteem: een verzwakt immuunsysteem kan de gevoeligheid verhogen voor seborroïsch eczeem. Het immuunsysteem speelt een rol bij het reguleren van de gistgroei en ontstekingsreacties op de huid.
- Omgevings- en weersomstandigheden: bepaalde omgevings- en weersomstandigheden kunnen de symptomen van seborroïsch eczeem verergeren. Koude, droge lucht, vochtigheid en een warme omgeving kunnen bijdragen aan de ontstekingsreactie op de huid.
- Gebruik van bepaalde huidverzorgingsproducten: het gebruik van irriterende huidverzorgingsproducten, zoals agressieve shampoos of haarstylingproducten, kan de huid irriteren en de symptomen verergeren.
- Dragen van hoofddeksel: het vaak dragen van een muts of pet, kan seborroïsch eczeem verergeren.
Voedingsadviezen
Voeding kan van invloed zijn op inflammatoire huidziekten zoals seborroïsch eczeem, maar specifieke voedingsaanbevelingen zijn beperkt.1 Wel zijn er bepaalde nutriënten bekend welke de huidgezondheid kunnen ondersteunen.
Ondersteuning van de huid
- Omega-3 vetzuren: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega-3 vetzuren zijn vette vis (zalm, makreel, sardines), walnoten, chiazaad en lijnzaad. Deze vetzuren bevatten ontstekingsremmende eigenschappen, maar de specifieke toepassing bij seborroïsch eczeem is nog niet voldoende onderzocht.2
- Hydratatie: Voldoende waterinname gedurende de dag helpt om gehydrateerd te blijven. Voldoende hydratatie helpt de huid gezond te houden en kan bijdragen aan het verminderen van symptomen.
- Vitamine A-rijke voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine A, zoals wortelen, zoete aardappelen, spinazie, boerenkool en lever. Vitamine A is belangrijk voor de gezondheid van de huid.3
- Zinkrijke voeding: zorg voor voldoende inname van zinkrijke voedingsmiddelen, zoals oesters, rood vlees, gevogelte, pompoenpitten en noten. Zink speelt een rol bij de gezondheid van de huid en kan mogelijk een positief effect hebben op eczeem.4
Ontstekingsremmende voeding
- Antioxidantrijke voeding: eet voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, zoals bessen, groene bladgroenten, citrusvruchten, noten en zaden. Antioxidanten helpen het lichaam bij het bestrijden van ontstekingen en het verbeteren van de huid.5
- Probiotische voeding: inclusief probiotische voedingsmiddelen, zoals yoghurt, kefir, gefermenteerde groenten (zuurkool, kimchi) en kombucha. Probiotica kunnen de darmgezondheid verbeteren en mogelijk de immuunrespons beïnvloeden, wat kan bijdragen aan het verminderen van
- Vermijd suikers en geraffineerde koolhydraten: beperk de consumptie van suikers en geraffineerde koolhydraten, zoals wit brood, gebak, frisdrank en snoep. Deze voedingsmiddelen kunnen ontstekingen verergeren en de symptomen van seborroïsch eczeem mogelijk verergeren.6
Opmerkingen
Volwassenen
Reguliere behandeling van seborroïsch eczeem hangt af van de ernst van de symptomen en de leeftijd van de patiënt. Bij baby’s kan de toestand vaak verbeteren met minimale behandeling en verdwijnen naarmate ze ouder worden. Voor volwassenen omvat de behandeling meestal het gebruik van medicinale shampoos, crèmes en lotions die ingrediënten bevatten zoals ketoconazol, teer, zinkpyrithion, seleniumsulfide of salicylzuur. Hoewel er momenteel geen genezing is voor seborroïsch eczeem, kunnen deze behandelingen helpen de symptomen onder controle te houden.7
Baby’s
Het kan helpen om de hoofdhuid met kamillewater of calendula te wassen. Berg gaat vaak vanzelf over, alleen als het gaat stinken kan het duiden op een ontsteking.7
- Gürtler, A., & Laurenz, S. (2022). The impact of clinical nutrition on inflammatory skin diseases. Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft = Journal of the German Society of Dermatology : JDDG, 20(2), 185–202.
- Heshmati, J., Morvaridzadeh, M., Maroufizadeh, S., Akbari, A., Yavari, M., Amirinejad, A., Maleki-Hajiagha, A., & Sepidarkish, M. (2019). Omega-3 fatty acids supplementation and oxidative stress parameters: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Pharmacological research, 149, 104462.
- Zasada, M., & Budzisz, E. (2019). Retinoids: active molecules influencing skin structure formation in cosmetic and dermatological treatments. Postepy dermatologii i alergologii, 36(4), 392–397.
- Tran, J. T., Diaz, M. J., Rodriguez, D., Kleinberg, G., Aflatooni, S., Palreddy, S., Abdi, P., Taneja, K., Batchu, S., & Forouzandeh, M. (2023). Evidence-Based Utility of Adjunct Antioxidant Supplementation for the Prevention and Treatment of Dermatologic Diseases: A Comprehensive Systematic Review. Antioxidants (Basel, Switzerland), 12(8), 1503.
- Vaughn, A. R., Foolad, N., Maarouf, M., Tran, K. A., & Shi, V. Y. (2019). Micronutrients in Atopic Dermatitis: A Systematic Review. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 25(6), 567–577.
- Sanders, M. G. H., Pardo, L. M., Ginger, R. S., Kiefte-de Jong, J. C., & Nijsten, T. (2019). Association between Diet and Seborrheic Dermatitis: A Cross-Sectional Study. The Journal of investigative dermatology, 139(1), 108–114.
- Seborroïsch eczeem. (z.d.). NHG-Richtlijnen. https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/seborroisch-eczeem#volledige-tekst-literatuur
